Τι είναι το αντανακλαστικό Pavlov και πώς μπορεί να μας βοηθήσει;

*Γράφει η Μαρία Καρακωστάνογλου, εκπαιδεύτρια Brain Gym, εξειδικευμένη στην εκπαιδευτική κινησιολογία

Καλό ξεκίνημα!
Είμαι πάντα με μια αίσθηση αισιοδοξίας και ελπίδας που μπαίνω στον Σεπτέμβριο. Σαν να ξεκινά η χρονιά τώρα και όχι τον Ιανουάριο. Μαζί με τα σχολεία, με το τέλος των διακοπών, με τα νέα σχολικά βιβλία και τετράδια. Κι έτσι φέτος η αρχή ήταν περίεργη, αμήχανη και κάποιες στιγμές, εμπνευστική και γεμάτη περιέργεια εσωτερική.
Σκέφτομαι τα «πρωτάκια» κάθε βαθμίδας και πώς νιώθω κι εγώ σαν «πρωτάκι» μπροστά στο άγνωστο και πιάνω τον εαυτό μου πότε να μαζεύεται και πότε να χαίρεται με τις δυνατότητες εξέλιξης που η περίοδος αυτή μας φέρνει.
Σκέφτομαι τα παιδιά που ξεκινούν και πόσο σημαντικό είναι να έχουν το σώμα τους σύμμαχο, κυρίως όταν πολλά από τα σταθερά σημεία αναφοράς κλονίζονται. Σκέφτομαι πολύ τις αξιολογήσεις που κάνω αυτήν την περίοδο για τα αντανακλαστικά και πόσο ή όχι υποστηρίζουν τον κάθε μαθητή.
Παρατηρώ έναν ενθουσιασμό από μεριά μου κατά τη διάρκεια της κάθε αξιολόγησης κι αναρωτιέμαι γιατί. Είδα πως αυτό που με ενθουσιάζει είναι πως όταν ξέρει ένας γονιός και ένα παιδί γιατί κάποια πράγματα είναι πιο δύσκολα και άλλα πιο εύκολα, φεύγει ένα βάρος και από τους δύο. Διαλύεται η ενοχή του «θα έπρεπε να το είχα δει νωρίτερα» ή του «είμαι τεμπέλης/κακός μαθητής/χαζός κτλ». Και ανοίγει ένας χώρος κατανόησης και καλής προαίρεσης που επιτρέπει θαύματα, στ’ αλήθεια.
Όταν έχω δει – ως γονιός – και έχω βιώσει – ως παιδί – τη δυσκολία του σώματός μου να υποστηρίξει κάποια κινητικά μοτίβα ή την ευκολία αντίστοιχα σε άλλα, όταν έχω μάθει ποιος είναι ο τρόπος που μαθαίνω όταν αγχώνομαι και γιατί κάποιες φορές δυσκολεύομαι ανοίγει ένας χώρος όπου η αλλαγή είναι εφικτή στο βαθμό που είμαι σε θέση να αναλάβω την ευθύνη μου και να βάλω τον κόπο.
Αυτή η ανάληψη της δικής μου ευθύνης είναι που με δυναμώνει και μου επιτρέπει να κάνω αυτό που μπορώ για να κάνω την καθημερινότητά μου πιο εύκολη. Είτε πρόκειται για το διάβασμα, τη μελέτη στο σπίτι, την ανάγνωση, τα μαθηματικά, είτε πρόκειται για την σχέση μου με το παιχνίδι και τον αθλητισμό και την χαρά που μπορώ να νιώσω μέσα από το σώμα μου.
Υπάρχει ένα αντανακλαστικό που πολύ το αγαπώ. Λέγεται το αντανακλαστικό του Pavlov και έχει να κάνει με την αυθόρμητη αντίδραση του σώματος μπροστά στο άγνωστο και το καινούργιο.
Πόσο μπορώ σε μια νέα συνθήκη να νιώσω αρκετά χαλαρός ώστε να την πλησιάσω με περιέργεια και επιθυμία να την γνωρίσω και πόσο αντίστοιχα μαζεύομαι και αντί για περιέργεια νιώθω δυσπιστία, κράτημα ή φόβο.
Είναι ένα αντανακλαστικό που όταν με υποστηρίζει έχω μια βάση πάνω στην οποία διαπραγματεύομαι τις απαιτήσεις μιας καθημερινότητας άγνωστης ως προκλήσεις και όχι ως προβλήματα.
Εννοείται πως η αντίδρασή μου αλλάζει διαρκώς και εξαρτάται από την περίσταση. Ταυτόχρονα, όταν αυτό το αντανακλαστικό έχει αφομοιωθεί η πρώτη ενστικτώδης αντίδραση είναι ανοιχτή προς αυτό που συμβαίνει γύρω μου. Κυρίως, εγώ είμαι καλά με τον προσωπικό μου ρυθμό και τον χρόνο που χρειάζομαι για να νιώσω καλά με την κατάσταση, όποια κι αν είναι αυτή.
Το θέμα δεν είναι να νιώσω άνετα αμέσως. Το θέμα είναι να νιώσω άνετα με τον όποιον χρόνο χρειάζομαι για να νιώσω άνετα! Αυτό είναι το κλειδί που θα μου επιτρέψει να προσεγγίσω την κάθε νέα εμπειρία, τη μάθηση με άλλα λόγια, χωρίς το άγχος που με παραλύει αλλά με την εγρήγορση που προκαλεί η περιέργεια για το άγνωστο.
Ένας τρόπος με τον οποίο μπορείτε να το υποστηρίξετε είναι να εκθέτετε τον εαυτό σας σε άγνωστες συνθήκες. Να κάνετε κάτι διαφορετικά απ’ ότι συνήθως. Για παράδειγμα, δοκιμάστε κάθε μέρα για 10 λεπτά, να προσπαθήσετε να καταλάβετε ποιο ρούχο από την γκαρνταρόμπα σας κρατάτε, έχοντας τα μάτια σας κλειστά. Και γιατί όχι, διαλέξτε τι θα βάλετε την επομένη κυριολεκτικά ….με τα μάτια κλειστά!
Σ αυτήν την νέα, λοιπόν, χρονιά, εύχομαι αυτό το αντανακλαστικό αυτό, του Pavlov, να είναι σύμμαχός μας!
Καλή σχολική χρονιά να έχουμε!
 

Διαβάστε επίσης: 

Πόσο χρόνο χρειάζεται ένα μωρό να βρίσκεται στο πάτωμα ή μπρούμυτα;