Τη μέρα που γεννιόμαστε μητέρες
Share
*Γράφει η Ξανθίππη Πασχαλίδου,
Διεθνώς Πιστοποιημένη Σύμβουλος Γαλουχίας IBCLC, Ειδικός βελονισμού, Ιατρός
Τα γενέθλια των παιδιών είναι η μέρα που γεννιόμαστε γονείς. Ειδικά στο πρώτο παιδί, η μετάβαση είναι τόσο αιφνίδια, όσο προετοιμασμένοι κι αν νομίζουμε πως είμαστε – κάπως σα να μετακομίζεις σε άλλο πλανήτη. ‘Η τουλάχιστον, έτσι το βίωσα εγώ. Ένα πλάσμα που λίγο πριν κρυβόταν με ασφάλεια και ησυχία μέσα στο σώμα μου, ξαφνικά απαιτούσε με κάθε τρόπο να επιστρέψει πάλι εκεί από όπου βγήκε, στο σώμα μου, στην αγκαλιά, στο στήθος. Κάθε αποχωρισμός από αυτό το πρωταρχικό, ασφαλές περιβάλλον, το μόνο που γνώριζε ως τόπο και τρόπο να υπάρχει, ήταν επώδυνος και εκείνο αντιστεκόταν ενεργοποιώντας έναν πολύ ισχυρό μηχανισμό: το κλάμα.
To κάλεσμα αυτό είναι τόσο ισχυρό που ενεργοποιεί μια σχεδόν αυτόματη αντίδραση: την αγκαλιά. Τα μωρά δε χρησιμοποιούν το κλάμα ούτε για να μας εκμεταλλευτούν, ούτε για να μας χρησιμοποιήσουν. Είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο μπορούν να εκδηλώσουν τον πόνο, το φόβο, την πείνα, τη δυσφορία τους. Τα μικρά ανθρωπάκια είναι πλασμένα να θηλάζουν συχνά, ακόμα και κάθε ώρα, μέρα και νύχτα, και να θέλουν να βρίσκονται σε εγγύτητα με το δέρμα του βασικού φροντιστή.
Το μητρικό γάλα είναι ιδιαίτερα εύπεπτο, με μεγάλη περιεκτικότητα σε σάκχαρα, ώστε να παρέχει άμεση τροφή στις ανάγκες του νεογέννητου και ιδιαίτερα στον ταχέως αναπτυσσόμενο εγκέφαλό του. Κυρίως όμως, είναι εξαιρετικά πλούσιο σε αντισώματα απέναντι σε όλους τους παθογόνους παράγοντες με τους οποίους η μητέρα έχει έρθει σε επαφή. Θηλάζοντας, η μητέρα εμβαπτίζει το μωρό της στο καζάνι του Πανοραμίξ, στο μαγικό φίλτρο, που το θωρακίζει απέναντι σε ιούς και μικρόβια, εξασφαλίζοντάς του παράλληλα μακροχρόνια προστασία από καρκίνους και ποικίλες άλλες διαταραχές της υγείας. Το ίδιο εξασφαλίζει και για την ίδια: ναι, ο θηλασμός προστατεύει σημαντικά και εμάς από την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του μαστού.
Καλά όλα αυτά, αλλά κανείς δε μας είπε πόσο δύσκολο είναι!
Ναι, είναι δύσκολο. Είναι αληθινά δύσκολο να ανταποκρίνεσαι αδιάκοπα σε ένα άλλο πλάσμα, βάζοντας σε αναστολή και αναμονή τις δικές σου σωματικές και ψυχικές ανάγκες. Χρειάζεται στήριξη και φροντίδα μια νέα μητέρα. Βοήθεια στις δουλειές του σπιτιού, στο μαγείρεμα, στα ψώνια, συμπαράσταση, ενσυναίσθηση. Σίγουρα όμως, δε χρειάζεται να παραχωρήσει το ρόλο της σε κάποιον που «γνωρίζει καλύτερα» από εκείνη.
Με κάθε μωρό, γεννιέται μια μητέρα. Η γνώση της μητρότητας είναι βαθιά ριζωμένη μέσα μας, σαν πρωταρχικός σπόρος ύπαρξης. Είναι εκεί για να συντηρήσει το είδος μας, να εξασφαλίσει την επιβίωσή του μέσα στις χιλιετίες. Η κάθε νέα μητέρα, αν ενισχυθεί να ακούσει τη γνώση που έχει ήδη μέσα της και υποστηριχθεί στις ανάγκες της, θα γίνει η καλύτερη μητέρα που μπορεί.
Σε όλες τις παραδοσιακές κοινωνίες, μητέρες και μωρά κοιμούνται μαζί, κάποτε και για χρόνια. Περνούν ώρες σε επαφή σώμα με σώμα, δέρμα με δέρμα. Οι γυναίκες έχουν τα παιδιά τους δεμένα επάνω τους και ανταποκρίνονται άμεσα στο κάλεσμά τους, χωρίς να περιμένουν «τρεις ώρες μέχρι τον επόμενο θηλασμό» ή να σκέφτονται πως θα κακομάθουν το παιδί αν το πάρουν αγκαλιά. Και από τα παιδιά τους, σπάνια ακούγεται κλάμα. Η ανάγκη έχει καλυφθεί πριν ακόμα αναδυθεί. Μεγαλώνουν με ασφάλεια και αποδοχή, εγγύτητα και επαφή.
Εμείς, οι αναπτυγμένοι αστοί του δυτικού κόσμου, βρίσκουμε τρόπους εκπαίδευσης των παιδιών πριν ακόμα αρθρώσουν την πρώτη τους λέξη, διαμορφώνουμε το παιδικό δωμάτιο πριν καν έρθει στη ζωή ο κάτοικός του, βάζουμε όρους που περιφρουρούν την ανεξαρτησία μας. Φοβόμαστε μήπως, αν δε θέσουμε τέτοια όρια, κάνουμε κάτι λάθος, μήπως το παιδί γίνει έφηβος και ακόμα θέλει αγκαλιά ή στήθος για να κοιμηθεί. Πνίγουμε τη χαρά της γονεϊκότητας με αγωνίες, θεωρίες και νοητικές κατασκευές που έχουν εφευρεθεί από «ειδικούς».
Κανένας δεν είναι πιο ειδικός από τους ίδιους τους γονείς που, με καθαρή ματιά και καρδιά, φροντίζουν το παιδί τους και με βαθύ σεβασμό στη νέα αυτή ζωή, ανταποκρίνονται στις ανάγκες της, ακολουθώντας τη βαθύτερη φωνή τους, αυτή της ενσυναίσθησης και της βαθιάς, προαιώνιας γνώσης.
Τα μωρά, με την αγκαλιά αναπτύσσονται. Ρυθμίζεται ο άξονας υποθαλάμου-υπόφυσης- επινεφριδίων (ο άξονας του stress) μωρού και μητέρας ταυτόχρονα, ώστε να λειτουργεί σε ευεργετικά επίπεδα και για τους δύο. Με την επαφή σώμα με σώμα, φορώντας τα μωρά μας σε μάρσιππο ή κρατώντας τα αγκαλιά, αυξάνεται ο αριθμός των νευρικών συνάψεων που δημιουργούν: περισσότερα αισθητηριακά ερεθίσματα μεταφέρονται στον εγκέφαλο, ο οποίος αναπτύσσεται γρηγορότερα. Ο ύπνος τους έρχεται ευκολότερα και διαρκεί περισσότερο.
Σε όλη την πορεία μου στην Ιατρική Σχολή, κανείς δε με προετοίμασε για να γίνω μητέρα. Δε μου έμαθε πώς να γεννώ, πως να θρέφω, πώς να ησυχάζω ένα πλάσμα που εξαρτάται από εμένα, που είναι ακόμα σώμα από το σώμα μου, θρέφεται από εμένα και μεγαλώνει. Τόσα βιβλία, τόσες εξετάσεις, τόση γνώση, αλλά για τις βαθύτερες αλήθειες της ζωής, ούτε μία λέξη. Όλα τα έμαθα μόνη. Οδηγοί μου, κάποιες φωτεινές μητέρες που βρέθηκαν στο δρόμο μου, με στήριξαν και με δίδαξαν να πιστεύω στον εαυτό μου και να ακολουθώ το κάλεσμα του παιδιού. Έτσι, ανταποδίδω τώρα στηρίζοντας νέες μητέρες, όπως κάποτε με στήριξαν κι εμένα, συμμετέχοντας με αυτό τον τρόπο στο μεγάλο κύκλο της ζωής, με ευγνωμοσύνη.
Contact
www.pxanthippi.gr
xanthippi.pasc@gmail.com
fb: πρώτος δεσμός και Acupuncture Home Visits Volos/Pelion
Διαβάστε επίσης:
Η Ξανθίππη Πασχαλίδου απαντά στο φλέγον ερώτημα: Πώς μπορώ να τονώσω το ανοσοποιητικό μου;
Photo Credits: Bonnie Kittle on Unsplash / Jordan Whitt on Unsplash